In mijn bubble Het Sociaal en Cultureel Planbureau heeft onlangs gerapporteerd dat driekwart van de Nederlanders zich zorgen maakt over de verslechterende omgangsvormen en verharding in het politieke en publieke debat. Op de vraag hoe met die verharding om te gaan antwoordde een vrouw in een aflevering van het NOS-journaal ‘Ik ben gestopt met het lezen van kranten en het volgen van het journaal. Ik ben gevlucht in mijn bubble’. Mijn eerste reactie was een grappige: Leuk dat je dan in het journaal komt, als je die zelf mijdt! Mijn tweede reactie was: Hoe kun je ervoor kiezen om in je bubble te vluchten als we net van de lockdowns af zijn geraakt? We weten na de coronatijd dat je afgestompt en neerslachtig wordt als je afgesloten van de buitenwereld leeft. Daar weten de jongeren van mee te spreken, die zich vast herinneren hoezeer het gemis aan sociale contacten hen psychisch opbrak. Wij mensen leven van de ontmoeting met de ander. We zullen dan ook in de ontmoeting met de ander de oplossing moeten zien te vinden voor de verharding. De angst voor de verharding mag ons er niet toe brengen om in het nieuwe jaar het nieuws te mijden en ons af te sluiten voor wat er gebeurt in de wereld. Een extreem voorbeeld is de man die negen jaar lang met vijf kinderen op een boerderij in Ruinerwold afgesloten van de wereld leefde. De kinderen werden van hun vrijheid beroofd – ze mochten al die tijd niet naar buiten – en mishandeld. Na deze periode vertellen zij over de keerzijde van de angst van de vader voor de buitenwereld, namelijk de angst van de kinderen voor hun vader. Een ander voorbeeld is de vrouw in de film Die Wand, een verfilming van de gelijknamige roman van Marlen Haushofer. De vrouw – in de film gespeeld door Martine Gedeck – ontdekt op een dag dat ze afgesloten leeft van de buitenwereld door een onzichtbare wand. De film laat zien dat de mens die zó leeft, alleen is met haar angsten. Deze ultieme ervaring van eenzaamheid kan zij doorbreken door uiteindelijk vriendschap te sluiten met de dieren, de natuur om haar heen en anders te gaan aankijken tegen zichzelf en de wereld. Het valt te wensen en te hopen dat we in 2023 niet vluchten in onze bubble, maar erop uit trekken, elkaar ontmoeten, samen het leven vieren, dankbaar zijn voor alles (ja, ook de harde kant van het leven) en vriendschap sluiten met de mensen, de dieren, de lucht, de aarde en de mensen om ons heen. Een zalig nieuwjaar toegewenst! Pastoor Henk |